دراسة وجوه فاعلیة اللغة والتعلیم المفروضین من قبل المستعمِر فی الخطاب مابعد الکولونیالیّ فی «موسم الهجرة إلی الشمال» بناءً علی المنظومة الثلاثیة لجاک لاکان

نویسندگان

چکیده مقاله:

النقد النفسی بوصفه نتیجةَ إلتقاء السیکولوجیّة بالأعمال الأدبیة، یحاول قراءةً مختلفةً للأعمال الأدبیة. یُعتبر جاک لاکان (1901-1981م) من مُنظّری هذا الحقل، وهو  جاء بنظریة المنظومة الثلاثیة لتصویر التطوّرات العقلیة والنفسیة للإنسان من مرحلة الطفولة إلى البلوغ. یحاول هذا البحث معتمداً علی المنهج الوصفی- التحلیلی ووفقاً لنظریة لاکان أن یحلّل روایة موسم الهجرة إلی الشمال للطیب صالح (1929-2009م) وذلک تحلیلاً نفسیاً لشخصیة مصطفی سعید/ الشخصیة الرئیسة لها. وبناءً على هذه القراءة، تشکّل مرحلةُ ماقبل تعلّمِ مصطفی للغة الإنجلیزیة والدخول فی المدارس التی تمَّ تأسیسها من قبل المستعمر، النظمَ الخیالیَ لنظریة لاکان والتی تعلّقَ فیها مصطفی مع أمّه الأصلیة وأمّه الرمزیة (أفریقیا) تعلّقاً عمیقاً. وتبدو مرحلةُ تعلُّمِ اللغة الإنجلیزیة کمرحلة تعلّمِ اللغة عند الطفل وتلک التی أدخلته إلی النظم الرمزی. تشکّل رحلتُه إلى إنجلترا بغرض مواصلة الدراسة الجامعیة هناک والإقامةُ فیها استمراراً للنظم الرمزی والتی تفصلُ بین مصطفی وبین أمّه الأصلیة والرمزیة أکثر  من قبل وتنتقلُه من العالم الفوضوی لأفریقیا (الطبیعة) إلى العالم المُنتظَم للغرب (الثقافة). وهذا الأمر یؤدّی إلی الشعور بالافتقاد والرغبة فی الوحدة مع الأم، وذلک من أبرز سمات النظم الواقعی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دلالة المکان فی روایة موسم الهجرة إلی الشمال

یکتسب المکان فی الروایة أهمیة کبیرة، لا لأنه أحد عناصرها الفنیة، أو لأنه المکان الذی تجری فیه الحوادث، وتتحرک خلاله الشخصیات فحسب، بل لأنه یتحول فی بعض الأعمال المتمیزة إلی فضاء یحتوی کل العناصر الروائیة، بما فیها من حوادث وشخصیات، وما بینها من علاقات. ثمّة افتراق کبیر بین المکان فی الواقع والمکان فی الروایة؛ إن المکان فی الروایة لیس هو المکان فی الواقع الخارجی ولو سمّاه الروائی باسم له مسمّی فی ا...

متن کامل

اللغة والتحول الثقافی - المعرفی علی ضوء النظریّة الشکلیّة من منظور السوسیونصیة فی علم الاجتماع موتیف «العطاء دون المنّة» فی القرآن ودیوان المتنبی نموذجاً

اللغة ـ بوصفها عاملاً رئیساً فی تشکیل الخطاب الأدبی ـ تلعب دوراً مهمّاً فی تکوین الثقافة والمعرفة علی کافّة المجالات. وانطلاقاً من هنا، فإنّه لیس طرح إشکالیّة تعالق اللغة بالفکر والمعرفة فی النص الأدبی، وما یتعلّق بهما نحو التحول الثقافی المعرفی، موضوعاً منفصلاً غیر متشابک؛ وإنّما یُعتبر هذا التعالق نوعاً من الثقافة وأسلوباً للحیاة، وکذلک فإنّه لاینحصر دور اللغة فی النظریة الشکلیّة فی التواصل، بل یتجاوز ذلک لیؤدّ...

متن کامل

تقابل مکان و کارکردهای معنایی آن در رمان «موسم الهجرة إلی الشمال»

چکیده عنصر مکان به عنوان یکی از عناصر هنری داستان، نقشی بسیار تأثیرگذار در پیشبرد حوادث داستان و پرده­برداری از ویژگی­های شخصیت­ها و تفهیم آنها دارد. رمان نویسان توانمند هیچگاه نتوانسته­اند از کنار این عنصر به طور سطحی عبور کنند، بلکه با مهارت هنری خود آن را برای اهداف خاصی به خدمت گرفته­اند. الطیب صالح-رمان نویس نابغه جهان عرب- نیز در مشهورترین رمان خود «موسم الهجرة إلی الشمال»  توجه ویژه­ای ب...

متن کامل

تحلیل نشانه شناسی فرهنگی رمان«موسم الهجرة إلی الشمال» بر مبنای الگوی طبیعت و فرهنگ

الگوی طبیعت و فرهنگ یکی از الگوهای نشانه‌شناسی فرهنگی است که توسط لوتمان ارائه شد. منظور از طبیعت در این الگوی تحلیلی، همه عناصری است که از تغییرات انسان‌ساخت، به دور بوده و فرهنگ نیز، مجموعه پدیده‌هایی است که آثار دخل و تصرف انسان در آن هویداست. نشانه شناس فرهنگی با استخراج مؤلفه‌های این الگو و استفاده از فکت‌های موجود در متن، به تحلیل متن می‌پردازد. روش تحقیق در این پژوهش در حوزه نقد و بررسی،...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 14  شماره 47

صفحات  79- 96

تاریخ انتشار 2018-09-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023